Αθλητισμός και ψυχολογία στο παιδί /ΣΤΗΛΗ ΤΗΛΕΘΕΑΤΗΣ

Ο αθλητισμός αποτελεί ένα διαχρονικό και πανανθρώπινο ορόσημο ευεξίας, υγείας και σωστής ανάπτυξης των ανθρώπων και ειδικότερα των νέων. Στο σχολείο, μας δίδαξαν για τον δυισμό σώματος και νου ως αλληλοεξαρτώμενη δυάδα που τροφοδοτεί το ένα στοιχείο το άλλο υγεία, έτσι και η γυμναστική ανήκει στα σχολικά μαθήματα. Στη σύγχρονη ψυχολογία υπάρχει ξεχωριστός κλάδος αθλητικής ψυχολογίας, που μελετά τα ψυχικά και συμπεριφορικά φαινόμενα στο πλαίσιο του αθλητισμού, κάτι που επιβεβαιώνει τη σημαντική συνεισφορά του αθλητισμού για την υγιή ανάπτυξη του παιδιού.
Σε γενικές γραμμές ο αθλητισμός αναλόγως και το στάδιο ανάπτυξης του παιδιού βοηθά από το κομμάτι της νοητικής ωρίμανσης, της διεύρυνσης της αντίληψης, της ανάπτυξης της αυτοεκτίμησης έως το κομμάτι της κοινωνικοποίησης του παιδιού.
Αρχικά το ποιά είναι η σωστή ηλικία , πώς επιλέγω το κατάλληλο άθλημα και με ποιους στόχους είναι τρείς βασικές ερωτήσεις.
Ως απάντηση στην πρώτη ερώτηση, θα έλεγε ο παιδοψυχολόγος πως η κατάλληλη ηλικία είναι μετά τα 3 έτη, επειδή τότε το παιδί αρχίσει και συντονίζει κινήσεις και μπορεί να αντιλαμβάνεται βασικές οδηγίες και έννοιες.
Στη δεύτερη ερώτηση, κριτήριο επιλογής του αθλήματος είναι οι προτιμήσεις του παιδιού, με άλλα λόγια δοκιμάζουμε κάποια αθλήματα φέρνοντας το παιδί σε επαφή και έπειτα το αφήνουμε να δείξει την κλίση του! Επίσης, ρόλο παίζει και η ηλικία του παιδιού. Για ένα παιδάκι 3 έως 6-7 ετών επιλέγουμε αθλήματα-παιχνίδια ( όπως κουτσό, περπάτημα, κολύμπι, ποδήλατο), που βοηθούν στην ανάπτυξη δεξιοτήτων με απλό τρόπο, όχι αθλήματα επιθετικά( καράτε) γιατί δεν ξεχωρίζει ακόμη τις έννοιες άμυνα-επίθεση ή αθλήματα περίπλοκα. Για ένα μεγαλύτερο παιδί 8 έως 12 ετών , μπορούμε να εντάξουμε αθλήματα ομαδικά καθώς έχει βασικές δεξιότητες και μνήμη, αθλήματα όμως με απλούς στόχους ( όπως χορό, ποδόσφαιρο, τέννις) . Για έναν παιδί 13 και άνω υπάρχουν πολλές επιλογές καθώς το παιδί πλέον μπορεί να σκεφτεί περίπλοκα και να κατανοήσει έννοιες, επομένως το ίδιο θα επιλέξει το άθλημα που θέλει, χωρίς περιορισμό επιλογών.
Η απάντηση στην τρίτη ερώτηση είναι απλή. Στόχος είναι η ψυχαγωγία του παιδιού και η ενίσχυση της σωματικής και της ψυχολογικής ανάπτυξής του. Κρίνεται λάθος κίνητρο να επιδιώκουν οι γονείς την πρωτιά στο πλαίσιο την άθλησης, η πίεση στα παιδιά σε αυτό το κομμάτι τα επιφορτίζει αντί να τα ενισχύει, έτσι διαλύεται το οποιοδήποτε θετικό στοιχείο του αθλητισμού. Επομένως στον αθλητισμό το παιδί θα βρει διέξοδο και όχι πρόγραμμα ή στόχους πρωταθλητή.
Κλείνοντας, ας μιλήσουμε για τα ψυχολογικά οφέλη του αθλητισμού, δίνοντας και ένα ακόμη κίνητρο στους γονείς να προτείνουν στο παιδί τους την ενασχόληση με αυτόν, αφότου έχει προηγηθεί ο απαραίτητος ιατρικός έλεγχος.
Η ψυχαγωγία, η χαλάρωση, η απόσπαση προσοχής από τις υποχρεώσεις αποτελούν στοιχεία αντιμετώπισης του άγχους για το παιδί.
Ενισχύεται η αντιληπτική ωρίμανση και ανάπτυξή του καθώς αναπτύσσει την προσοχή, την οργάνωση και επεξεργασία των πληροφοριών, τη μνήμη και άλλα στοιχεία της αντίληψης.
Αναπτύσσει πρακτικές δεξιότητες και τα δημιουργικά κομμάτια της προσωπικότητάς του βασιζόμενο στις δυνάμεις του.
Μαθαίνει να συνεργάζεται και να λαμβάνει αποφάσεις με αυξημένη κριτική ικανότητα και μεθοδικότητα στο πλαίσιο επίτευξης κάποιων στόχων.
Ενισχύεται η αυτοεκτίμησή του, οι φιλοδοξίες του και μαθαίνει να κερδίζει αλλά και να χάνει, να γεύεται την επιτυχία αλλά και να διαχειρίζεται την αποτυχία.
Κοινωνικοποιείται και συνηθίζει να συνυπάρχει με μια ομάδα. Έτσι σταδιακά εξοικειώνεται με έννοιες και συμπεριφορές που θα διαχειρίζεται ολόκληρη τη ζωή του όπως η πειθαρχία, η διαφορετικότητα, η αποδοχή, η ελεύθερη έκφραση.
Υπάρχουν πολλά ακόμη θετικά στοιχεία στον αθλητισμό για το παιδί που δε χωρούν σε ένα άρθρο, καθώς αποτελεί μια πολύ ευεργετική δραστηριότητα. Οι ειδικοί ωθούν τους γονείς να ενισχύσουν τα παιδιά τους ως προς αυτόν και ακόμη και σε περιπτώσεις επιθετικότητας και υπερκινητικότητας ο αθλητισμός είναι μια θεραπευτική πρόταση!

Άννα Τσική
Ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια/ annatsiki@yahoo.gr