«ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ/ Η ιατρική και ψυχολογική προσέγγιση»

“Στις μέρες μας η ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ αποτελεί ένα παγκόσμιο πρόβλημα δημόσιας υγείας, εφόσον έχει λάβει επιδημικές διαστάσεις τόσο στις ανεπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες, ώς αποτέλεσμα της αυξημένης πρόσληψης θερμίδων μαζί με τον περιορισμό της σωματικής άσκησης. , ωστόσο η παχυσαρκία υπάρχει απο τα πρώτα βήματα του ανθρώπινου γένους! Αγαλματίδια της λίθινης εποχής απεικονίζουν παχύσαρκες γυναικείες μορφές ! Εξ’ άλλου , η πρώτη επιστημονική παρατήρηση που συνέδεσε την παχυσαρκία με την υγεία έγινε από τον Ιπποκράτη, σύμφωνα με τον οποίο τα παχύσαρκα άτομα ζουν λιγότερο σε σχέση με τα αδύνατα άτομα.

Διεθνώς η παχυσαρκία αποτελεί την 5η αιτία θανάτου, ειδικότερα μπορεί να συνυπάρχει με καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκίνο, και σακχαρώδη διαβήτη. Σύμφωνα με πρόσφατους υπολογισμούς, σε παγκόσμιο επίπεδο , 500 εκατομμύρια άτομα είναι παχύσαρκα, ενώ ο αριθμός των υπέρβαρων ατόμων ανέρχεται σε 1,5 δις.”
(“Αντιμετώπιση της παχυσαρκίας”. Αρχεια ελληνικής ιατρικής.ΤΟΜΟΣ 32.ΤΕΥΧΟΣ3. ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΘΗΝΩΝ. σελ.295)
Ο ακρωγονιαίος λίθος στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας παραμένει ο συνδυασμός της κατάλληλης δίαιτας , η σωματική άσκηση και σε περιπτώσεις ψυχογενούς αιτίου η ψυχοθεραπεία και η φαρμακοθεραπεία.
Όσον αφορά το ρόλο της φαρμακοθεραπείας, η επιλογή αυτή αποκτά περισσότερο ενδιαφέρον , ειδικά με την έγκριση νεότερων φαρμάκων( λορκασερίνη μαζί με φεντερμίνη ή λιραγλουτίδη όπου επιδρά στο κέντρο όρεξης του εγκεφάλου), κ.α.
Στο ψυχολογικό πεδίο έρευνας,στις συχνές διαταραχές πρόσληψης τροφής ανήκουν η ψυχογενής βουλιμία και η επεισοδιακή υπερφαγία.
Πηγή των διαταραχών αυτών αποτελούν ακραίες σκέψεις, συναισθήματα και συμπεριφορές σχετικά με την εικόνα του σώματος, τη λήψη τροφής και το βάρος. Ειδικότερα ,

*Η ψυχογενής βουλιμία:

Αποτελείται από έναν κύκλο συμπεριφορών :
ΕΝΑΡΞΗ: Επεισόδια ανεξέλεγκτης πρόσληψης τροφής , υψηλής θερμιδικής αξίας ( σοκολάτες , μπισκοτα κλπ), το άτομο ” καταβροχθιζει” → ΣΥΝΕΧΕΙΑ: Συν

αισθήματα ενοχών, που οδηγούν το άτομο σε υπερβολική γυμναστική ή πρόκληση εμετου ή λήψη διουρητικών κ.α φαρμάκων . ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ→ Ο παθών δεν θα πάρει βάρος συνήθως, γιατί λόγω ενοχών φροντίζει να χάσει θερμίδες, αλλά μπαίνει σε ένα φαύλο κύκλο που βλάπτει την σωματική και ψυχική του υγεία, ανεξέλεγκτα και επαναλαμβανόμενα .
**Πρέπει να τονίσουμε πώς η ψυχογενής βουλιμία παρατηρείται πιο συχνά σε νέες γυναίκες και σε συχνότητα 2-4% σε εφήβους με κάποια παραπάνω κιλά. Η συνύπαρξη κατάθλιψης ή αγχώδους διαταραχής είναι πιο πιθανή στην ψυχογενή βουλιμία , και άτομα με αυτά τα συμπτώματα χρήζουν ψυχοθεραπεία.
* Επεισοδιακή υπερφαγία:
ΕΝΑΡΞΗ : Αποτελείται από ανεξέλεγκτη και συχνή “καταβρόχθιση” φαγητού, με γρήγορο ρυθμό, χωρίς μέτρο και συχνά είναι ένα κρυφό “τσιμπολόγημα”, εως το άτομο να σκάσει . →ΣΥΝΕΧΕΙΑ : οι τύψεις για την διατροφική συμπεριφορά→ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ : θλίψη και άγχος, διακύμανση βάρους, καθώς το άτομο ίσως κάνει προσπάθειες να χάσει κιλά, εώς το επόμενο επεισόδιο.
** πρέπει να τονίσουμε πώς α)διαφέρει απο την ψυχογενή βουλιμία στη μη πρόκληση εμετού.
β) Η πυροδότηση του επεισοδίου ποικίλει και είναι συχνή καθώς το άτομο είναι
ευάλωτο.
γ) τα πιο διαδεδομένα αίτια της επεισοδιακής υπερφαγίας είναι τα εξής : τα γονίδια/ οι διαταραγμένες διατροφικές συμπεριφορές των γονέων/ παιδικά τραύματα σχετικά με την εικόνα του σώματος/ παιδική παχυσαρκία/ η αλληλεπίδραση με άτομα στο περιβάλλον με διατροφικές διαταραχές/ η προσωπικότητα και ο χαρακτήρας / το περιβάλλον, η κουλτούρα κ.α
** το 10-30% των παχύσαρκων ατόμων που έχουν συχνά επεισόδια πολυφαγίας , θεωρείται πως πάσχουν από διαταραχή επεισοδιακής πολυφαγίας.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η διάγνωση της επεισοδιακής πολυφαγίας, θα πρέπει να γίνεται μόνο όταν ο ασθενής είναι υπέρβαρος (ΔΜΣ>25) ή παχύσαρκος (ΔΜΔ >30).

Εν κατακλείδι, βλέπουμε πώς στις κοινωνίες, η παχυσαρκία είτε ευρύτερα διαταραχές πρόσληψης της τροφής παρατηρούνται σε αυξημένα ποσοστά.
Ένα βιολογικό/ κοινωνικό και χαρακτηριολογικό προδιαθεσικό μοτίβο υποβόσκει στη εκδήλωση διαταραχών πρόσληψης της τροφής σε συγκεκριμένες συνθήκες πυροδότησης, δηλαδή εκδήλωσης των επεισοδίων. ( μπορεί να είναι μια κατάθλιψη ή ακόμη και πένθος χωρισμού, ή άγχος για ένα σημαντικό γεγονός).
Οι περισσότεροι από εμάς εντοπίζουμε τέτοιου είδους διατροφικές συμπεριφορές σε εμάς ή στο περιβάλλον μας, επομένως είναι ανάγκη μας να προβούμε σε λύσεις όταν κάτι τέτοιο χτυπήσει την πόρτα μας, έτσι θα εξασφαλίσουμε της καλή πρόγνωση και ψυχική και σωματική μας υγεία.
Η κατάλληλη διατροφή, άσκηση, ψυχολογική καθοδήγηση και φαρμακοθεραπεία είναι τα “όπλα” μας.

ΆνναΤσική/ Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια