Οι καλοκαιρινές διακοπές έχουν τελειώσει και τα παιδιά επέστρεψαν στη σχολική τους καθημερινότητα. Η πρώτη αυτή περίοδος αποτελεί τόσο για τα παιδιά όσο και για τους γονείς διάστημα προσαρμογής, περιλαμβάνει την προετοιμασία για το χειμώνα και δημιουργεί ανάμεικτα συναισθήματα σε όλη την οικογένεια. Συναισθήματα όπως θλίψη που το καλοκαίρι αποτελεί παρελθόν, άγχος για τη σχολική χρονιά που έρχεται, από τα παιδιά χαρά που θα δουν τους φίλους τους , αλλά και έντονες αναμνήσεις από τις χαλαρές στιγμές των διακοπών.
Αρκεί να σκεφτούμε πώς θα μπορούσε να είναι, ως ενήλικες, να ξεκινάμε κάθε χρόνο και μία νέα δουλειά, για να κατανοήσουμε το άγχος που βιώνουν τα παιδιά τον πρώτο καιρό στο σχολείο. Η λέξη κλειδί λοιπόν είναι η «προσαρμογή», απαιτεί χρόνο και υπομονή και από τους γονείς αλλά και από τα παιδιά, κάτι που εσείς οι γονείς θα τους εξηγήσετε μέσα από κουβέντα.
Προβλεπόμενες συμπεριφορές των παιδιών είναι η άρνηση, το κλάμα, η ανησυχία, αρνητικές σκέψεις για τους δασκάλους, τους συμμαθητές, το σχολείο γενικότερα, συμπεριφορές όμως που με σωστή καθοδήγηση και συμβουλευτική από τους γονείς μπορεί να περάσει ανώδυνα και να νοηματοδοτηθεί με χαρά για μια νέα αρχή, γεμάτη περιπέτειες και δραστηριότητες.
Πρακτικώς, οι γονείς ακολουθήστε τις εξής συμβουλές:
Σεβαστείτε το παιδί σας, ως σύμμαχός του, κατανοείτε την αλλαγή που βιώνει καθώς από κάποιους μήνες χαλάρωσης και ξεγνοιασιάς καλείται να επανέλθει στις καθημερινές του δραστηριότητες και ανταπεξέλθει σε όλες τις εκπαιδευτικές απαιτήσεις. Αυτό σημαίνει «όχι πίεση» .
Δώστε χρόνο στην επιστροφή συνηθειών ρουτίνας, όπως το πρωινό ξύπνημα. Είναι καλό κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών πριν το άνοιγμα του σχολείου να ξεκινάτε πάλι την ρουτίνα του παιδιού, ώστε να μην συμβεί απότομα. Ωστόσο εάν δεν το κάνατε, μπορείτε να του δώσετε λίγο χρόνο για να συνηθίσει σταδιακά.
Συζήτηση και ενσυναίσθηση, με απλά λόγια μιλήστε μαζί του για να εκτιμήσετε το πώς νιώθει, να το καθησυχάσετε εάν φοβάται λέγοντάς του « μην ανησυχείς, θα πάνε όλα καλά και εμείς θα σε βοηθήσουμε» « και εμείς έχουμε νιώσει όπως εσύ» . Μέσα από την κουβέντα κάντε το να νιώσει πως το καταλαβαίνεται και πως οι σκέψεις και τα συναισθήματά του είναι φυσιολογικά και θα περάσουν σύντομα. Για να γίνει πιο πειστική η συζήτηση, μπορείτε να του φέρετε ως παράδειγμα τον εαυτό σας, πώς είστε όταν γυρνάτε στη δουλειά μετά από διακοπές, και πως με τον καιρό ξεπερνάτε το άγχος. Κάτι αντίστοιχο θα συμβεί και σε εκείνο!
Κρατήστε αισιόδοξή στάση και δώστε κίνητρα για μίμηση. Σε μια χαλαρή οικογενειακή στιγμή, αρχίστε να λέτε για το πόσο ωραία είναι να ξεκουράζεται κανείς και με γεμάτες μπαταρίες να επιστρέφει στις δουλειές του! Αναφερθείτε με θετικές δηλώσεις για τις πρώτες μέρες στη δουλειά σας, εστιάζοντας στα θετικά. Παροτρύνετε το παιδί σας να σκέφτεται και αυτό αισιόδοξα όταν νιώθει πως πέφτει ψυχολογικά και το κυριεύει το άγχος . Πάντα χρησιμοποιείτε προσωπικά παραδείγματα ώστε να πετύχετε την μίμηση.
Ενισχύστε το θετικά, επιβραβεύοντάς το στις θετικές του δηλώσεις για το σχολείο . Όταν βλέπετε πως έρχεται με χαρά να σάς πει το κατόρθωμα του για μια εργασία ή για τα καλά λόγια του εκπαιδευτικού, πείτε του «μπράβο», και όταν σας περιγράφει την αγάπη του για ένα νέο μάθημα και πώς σκέφτεται να το διαβάσει πείτε του «σωστά το σκέφτεσαι». Μπορείτε επίσης να το ενισχύσετε με ένα αγαπημένο σνακ μετά το σχολείο! Η λογική της θετικής ενίσχυσης είναι απλή, ενισχύουμε τις επιθυμητές συμπεριφορές με επιβράβευση έτσι το παιδί παρακινείται σε αυτό τον τρόπο σκέψης και στάσης .
Κλείνοντας διαφυλάξτε την ηρεμία και αισιοδοξία στο σπίτι. Είναι πολύ συνηθισμένο με το ξεκίνημα της σχολικής χρονιάς να υπάρχει ένταση και άγχος και από εσάς, κάτι που δε βοηθά καθόλου το παιδί. Προσπαθήστε να διαχειριστείτε λοιπόν τη δική σας συναισθηματική κατάσταση χωρίς να μεταδίδεται στο παιδί σας. Οι δύο γονείς θα πρέπει να τηρήσουν κοινή γραμμή στο στόχο της ισορροπίας στο σπίτι, με ίδια μηνύματα χωρίς την επιβολή των «πρεπει» τους για το σχολείο στο παιδί.
Ακολουθώντας τις παραπάνω αρχές, θα μπορέσετε να στηρίξετε το παιδί σας στο στάδιο αυτό της προσαρμογής με συμμετοχικό τρόπο, ανακουφίζοντάς το από το άγχος και την πίεση και διδάσκοντάς το τρόπους διαχείρισης δύσκολων για εκείνο καταστάσεων!
Άννα Τσική, Ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια